Czym jest dla Ciebie kreacja?
Czym jest, z perspektywy Twojego rozumienia Rzeczywistości, rozwój?
Czym jest samopoznanie?
Dobrostan, to termin, który psychologia pozytywna identyfikuje z uczuciami pozytywnymi (ulga, ekstaza), jak i pozytywnymi działaniami, które nie posiadają składnika uczuciowego (pochłonięcie, zaangażowanie). Pojęcia szczęście czy dobrostan czasami odnoszą się do uczuć, a czasami do działań, podczas wykonywania których nie odczuwamy jakichkolwiek uczuć.
Ponieważ odczucie dobrostanu i szczęścia zależy od ludzkiej emocjonalności, psychologia pozytywna skupia się na sposobach jej zwiększania.
Emocje pozytywne odnoszące się do teraźniejszości dzielą się na dwie kategorie: przyjemności i przyjemności wyższego rzędu. Przyjemności dzielą się na cielesne, doświadczane za pomocą zmysłów (smak, zapach, seks, dźwięk, obraz) oraz wyższego rzędu - mające złożony, intelektualny charakter (błogość, uniesienie, zachwyt, uciecha, ekstaza, odprężenie). Przyjemności dotyczą chwili obecnej.
Gratyfikacje, to druga klasa emocji pozytywnych odnoszących się do teraźniejszości. W odróżnieniu do przyjemności, nie są one uczuciami, lecz czynnościami, które lubimy wykonywać (czytanie, jazda na rowerze, ciekawe dyskusje, wspinaczka, itd). Gratyfikacje całkowicie nas pochłaniają i angażują, wyłączają świadomość indywidualną i emocje.
Gratyfikacje należy zwiększać dzięki rozwojowi osobistych zalet i cnót. Chwilowe subiektywne stany przyjemności, to jedynie wycinek szczęścia. Życie autentyczne wiąże się z możliwością wykorzystania w ramach kreatywności szlachetnych cnót, co umożliwia doświadczanie gratyfikacji.
Biorąc pod uwagę kryteria przyjęte przez psychologię pozytywną, stałe zwiększanie pozytywnego doświadczania, wiąże się z eskalacją doświadczeń zmysłowych i/ lub z zaangażowaniem w działania (które wykonujemy dla radości płynącej z wykorzystania posiadanych umiejętności), cech osobowości, talentów i preferencji.
O ile eskalowanie przyjemności ma swoje ograniczenia, o tyle zakładając rozwój cech wewnętrznych czy umiejętności, gratyfikacja polegająca na działaniu dla radości samego wyrażania siebie, poza aspektem doświadczalnym (spokój), pomnaża wiedzę o nas samych. W kategoriach duchowych gratyfikacja, to stan realizacji z poziomu duszy.
Emocje negatywne - strach, smutek, złość są naszą pierwszą linią obrony w sytuacjach zagrożenia.
Wszystkie emocje posiadają komponenty: uczuciowy, sensoryczny, myślowy i komponent działania. Komponentem uczuciowym wszystkich emocji negatywnych jest awersja - odraza, niechęć, wstręt, nienawiść itp.
Kulminacją działania w sytuacjach, które nasz umysł zidentyfikował z zagrożeniem jest szybkie i zdecydowane działanie - walka, ucieczka lub ochrona.
Badania na Uniwersytecie Minnesoty udokumentowały, że istnieje cecha osobowościowa dobrego samopoczucia i tryskania życiem. Określa się ją jako afektywność pozytywna. JEST dziedziczna.
Teoria o genetycznym sterniku naszej emocjonalności nie powinna zniechęcać do pomnażania działań kierunkujących na doświadczenia i osiągnięcia, które napełniają istoty o wysokiej afektywności, wspaniałymi uczuciami.
Celem emocji pozytywnych, wykraczającym poza dobre samopoczucie jest powiększanie zasobów intelektualnych, fizycznych i społecznych (prof Fredrickson).
Emocje pozytywne sprawiają, że jesteśmy bardziej serdeczni, tolerancyjni i twórczy, otwarci na nowe inspiracje i doświadczenia.
Osoby szczęśliwe w sposób korzystny dla siebie interpretują swoje porażki.
Pozytywny nastrój skłania do tolerancji, wielkoduszności, konstruktywnego, twórczego myślenia.
Wysokoenergetyczne emocje pozytywne nastrajają do zabaw zwiększających zasoby energii fizycznej.
Emocje pozytywne opóźniają proces starzenia organizmu.
Aktywując serdeczny, tolerancyjny i twórczy sposób myślenia, uczucia pozytywne maksymalizują społeczne, umysłowe i fizyczne korzyści, które staną się twoim udziałem.
S=U+O+W
S- stały poziom odczwanego szczęścia
U- ustalony zalres emocji pozytywnych
O- okoliczności twojego życia
W-czynniki znajdujące się pod kontrolą twojej woli
Emocje pozytywne dotyczące przeszłości to; satysfakcja, zadowolenie, spełnienie, duma i spokój.
Niedocenianie dobrych wydarzeń z twojej przeszłości, nie pozwalające się nimi dostatecznie cieszyć i przecenianie złych, to dwaj winowajcy, którzy zakłócają ci spokój.Wdzięczność sprawia, że doceniamy dobre wydarzenia, a przebaczenie pozbawia mocy, tym, które sklasyfikował nasz umysł jako złe.
Do emocji pozytywnych odnoszących się do przyszłości należą: wiara, nadzieja, pewność siebie, optymizm. Optymizm i nadzieja zwiększają odporność na depresję i przyczyniają się do poprawy stanu zdrowia. Szczęście, które odczuwamy w chwili obecnej różni się od zadowolenia płynącego z przeszłych doświadczeń i przyjemnego, ufnego oczekiwania na wydarzenia w przyszłości. W epoce postmodrenizmu i relatywizmu etycznego, stało się banałem twierdzenie, że cnoty są sprawą umowy społecznej, że to, jaką cechę potraktujemy jako cnotę, to jedynie kwestia umowy społecznej. Zgodnie z tym poglądem w Ameryce XXI wieku wysoce pożądane są:
- WYSOKIE POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI,
- AUTONOMIA,
- DOBRY WYGLĄD,
- ASERTYWNOŚĆ,
- WYJĄTKOWOŚĆ,
- BOGACTWO I DUCH RYWALIZACJI.
Jednak ani św. Tomasz z Akwinu, ani Konfucjusz, Budda czy Arystoteles nie uznaliby żadnej z tych cech za cnotę, a prawdę mówiąc, niektóre z nich potępiliby jako przywary. Pod kierunkiem K.Dahlsgaard przeczytaliśmy Arystotelesa, Platona, św. Tomasza z Akwinu i św. Augustyna, Stary Testament i Talmud, Konfucjusza, Buddę , Lao - Tsu, Busido-kodeks samurajski, Koran, i Upaniszady - w sumie około dwustu katalogów cnót.
Ku naszemu zdziwieniu stwierdziliśmy, że w prawie każdej z tych tradycji filozoficznych i religijnych, na przestrzeni 3000 lat i na całej kuli ziemskiej uznawano za cnoty - sześć:
- Mądrość i wiedzę,
- Odwagę,
- Miłość i człowieczeństwo,
- Sprawiedliwość,
- Wstrzemięźliwość,
- Duchowość i transcendencję.
Łacznie skłądają się one na pojęcie dobrego charakteru.
Pozdrawiam
Teresa Maria Zalewska
Fot. Sara Stępień